Mafya dendiğinde ilk akla gelen şüphesiz Sicilya Mafyası... Mafya sözcüğü tüm dillere kazandıran İtalyan organize suç örgütlerinin iki yüzyıllık tarihi kan ve terörler yazıldı.

Bazı kaynaklar Sicilya Mafyası'nın başlangıçını 8 yüzyıl öncesine dayandırıyor. Ancak kabul gören görüşe göre bugün tüm dünyaya yayılmış İtalyan organize suç şebekesi 1800'lerin sonunda kurulan küçük çetelere dayanıyor.

Giderek büyüyen ve bir ayağı Amerika Birleşik Devletleri'nde olan İtalyan Mafyası bugün Fiat'tan sonra İtalya'nın en büyük organizasyonu olarak kabul ediliyor.

MAFYA'NIN VATANI GÜNEY İTALYA

Kuzey'in tersine Güney İtalya, tarihinde pek çok kez yabancı işgaline uğradı, Sicilya da bir süre Arap işgalinde kaldı. Daha sonra da eski Sicilya Krallığı'nın toprakları olan Napoli, Sicilya ve diğer güney şehirleri İspanyolların ve Fransızların işgallerini gördüler. Bu işgaller ve işgale karşı oluşan hareketler bölgenin tarihsel ve toplumsal yapısını şekillendiren unsurlardan biri oldu. Gerek Arap işgali, gerekse de daha sonrasında işgale karşı çıkan ve halk arasında dayanışma ve yardımlaşmayı amaçlayan örgütlenmeler kuruldu. Bazı kaynaklar mafyanın geçmişini, yüzlerce yıl öncesine, bu direniş ve yardımlaşma örgütlerine dayandırıyor. Doğrudan aralarında bağ kurmak fazla iddialı ve mafyayı romantize eden bir yaklaşım olarak düşünülüyor ama mafya ritüellerinde ve yapılanmasında Güney İtalya havası hissediliyor.

İtalyan mafyasının beşiği Palermo

19. yüzyılın ortalarında Avrupa'da ve İtalya'da kargaşa hakimdi. 1848 yılında tüm kıtayı etkileyen devrimler ve halk ayaklanmaları ve daha sonra da Birleşik İtalya'nın doğması ile sonuçlanacak 1860 devrimi, Güney İtalya'yı harabeye çevirmişti. Mafyanın çekirdekleri bu dönemde atıldı. O günlerde Güney İtalya'da ve özellikle Sicilya'da limon bahçelerini ve çiftlikleri koruyan küçük gruplar bulunuyordu.

İtalya'nın birleşmesiyle sonuçlanan 1860 devrimi sırasınta tüm ülkeye kargaşa hakimdi.

FAŞİST İTALYA'DA MAFYA

Birinci Dünya Savaşı sonrasında İtalya'da başa geçen Mussolini önderliğindeki faşistler, mafyaya karşı büyük bir savaş açtı. Bu dönemde olağanüstü yetkilerle görevlendirilen Palermo Valisi Cesari Mori 1926-1931 yılları arasında binden fazla mafya üyesini tutukladı. Bu dönemde üç yüzden fazla mafioli (mafya üyelerine Mafioili adı veriliyor) ABD'ye göç etti. Bunlar arasında Amerika'daki İtalyan Mafyası'nın babalarından 'Don Vito' Genevese de vardı. İlginçtir, mafya İtalya içinde etkisizleştirildikçe, faşist yönetim tarafından hoşgörüyle bakılmaya başlandı. Mussolini Amerika'daki Sicilyalı kardeşlerine ve özellikle 'Don Vito' Genevese'ye (Don Vito Sicilyalı değil Napolili'dir) hayranlığını belirtmişti. Mussolini, mafyanın artık İtalya için bir tehdit olmadığı düşüncesiyle bunları söyledi. Faşist dönemde mafya İtalya'da çok kan kaybetti ama beli kırılamadı.

AMERİKA'DAKİ İTALYAN MAFYASI

İtalyan mafyasının popüler kültürde işgal ettiği yerin nedeni, Amerika Birleşik Devletleri'ndeki faaliyetleri oldu. Pek çok romana ve filme esin kaynağı İtalyan Mafyası'nın Amerika'daki kolunun geçmişi 19. yy sonlarına denk geliyor.

ABD'nin doğu yakasında, özellikle de New York'taki İtalyan göçmenlerin varlığı mafya için uygun alan sağlıyordu. Bilinen ilk Amerika'ya göç etmiş Sicilya mafyası üyesi Giuseppe Esposito'ydu. Esposito ve beraberindeki altı Sicilyalı, kendi ülkelerinde işledikleri bir cinayet sonrasında New York'a kaçtı, buradaki eylemleri nedeniyle de 1881'de tutuklandı ve İtalya'ya geri gönderildi.

ABD'de İtalyan mafyasının doğduğu yer: New York 'Five Points' New York, 20. yy başında ABD'deki İtalyan mafyasının üssü olmaya devam etti. Özellikle 1920'li yıllara kadar, şehirde 'Beş Nokta' olarak bilinen Broadway'ye yakın varoşlar gangsterlere yataklık etti. Bu dönemdeki mafya 'Beş Nokta Çetesi' (Five Points Gangs) olarak anılıyor. Martin Scorsese'nin 2002 yapımı 'Gangs of New York' filmi bu dönemi anlatır.

İÇKİ YASAĞI VE MAFYANIN YÜKSELİŞİ

Sicilya Mafyası, 1920'li yıllara kadar sınırlı bir alanda aktif kalabildi. En ünlü mafya liderleri ve gangsterler bu dönemde hüküm sürdü. Al Capone Chicago'da içki kaçakçılığından büyük bir servet ve güç elde ederken, New York'ta İtalya Mafyası'ndan aileler gittikçe büyüdü ve güçlendi. Bu dönem, mafya tarihindeki en büyük savaşlardan birine de sahne oldu. Castallamerese Savaşı olarak bilinen olaylarda iki mafya grubu gücü elde edebilmek için birbirleriyle çarpıştı. Castallamerese Grubu olarak bilinen ilk grup, karşı tarafın lideri Joseph Messeria'nın öldürülmesiyle savaşı kazandı. Ancak bu uzun süreli bir zafer değildi ve altı ay sonra Castallamereseler'in başı Salvotore Maranzora da öldürüldü. Bu son ölümden sonra 'Şanslı Luciano' savaşın tekrar başlamaması için ünlü Komisyon'u kurdu. Bundan sonra mafyanın tüm kirli işleri New York'lu 'Beş Aile', Maggadino Suç Ailesi ve Chicago'dan Al Capone'un oluşturduğu bu komisyon tarafından yürütülecekti.

Al Capone duruşmaya götürülüyor

TANIDIK BİR HİKAYE

İkinci Dünya Savaşı sırasında ABD önderliğindeki, Müttefikler İtalya'nın işgaline Sicilya'dan başladı. Bu dönemde mafya üyeleri Almanlara karşı yapılan sabotajlarda Amerikan askeri istihbaratı tarafından kullanıldılar. Bu dönemin yıldızları arasında, sonraları Amerikalıların çok başını ağrıtacak Şanlı Luciano da vardı. Bazı kaynaklar, Amerikan istihbaratı ile İtalyan Mafyası'nın işbirliğinin anti-komünist eylemlerle de devam ettiğini iddia ediyor.

Amerikan istihbaratı II. Dünya Savaşı sırasında 'Şanslı' Luciano ile işbirliği yaptı

İkinci Dünya Savaşı sonrasında Mafya'nın faaliyetleri genişledi. Özellikle uyuşturucu kaçakçılığından büyük gelirler elde edildi. Ancak bu dönem daha önceki dönemlerdeki gibi devlet güçlerine mafyanın doğrudan karşı karşıya geldiği bir dönem değildir. Koyu Katolik olan mafya üyelerinin anti-komünist tutumları, soğuk savaş döneminde hem ABD'de hem de İtalya'da devletin yaklaşımı ile örtüşüyordu. Bu dönemde mafya ilişkileri devletle daha iç içe geçmiş ve karanlıktı.

Soğuk Savaş sonrasında uyuşturucu ticareti mafyanın en büyük gelir kalemiydi ve mafyanın giderek büyümesine olanak sağladı. Özellikle Vietnam Savaşı sırasındaki kaotik ortamda Güneydoğu Asya'dan Batı'ya yapılan eroin trafiğini kontrol eden Korsika Mafyası bu dönemde güçlendi. Türkiye bu trafiğin ana yolunu oluştururken Korsika'ya yakın olan Marsilya'da Avrupa için dağıtım merkezi haline geldi.

DEVLETLE SAVAŞ

İtalya'da 1980'lere gelindiğinde mafya ile İtalyan hükümeti karşı karşıya geldi. Mafya ile İtalyan devleti karşı karşıya gelmeden önce mafya 1981-83 arasında kendi içinde büyük bir savaşa tutuştu. Büyük Mafya Savaşı ya da İkinci mafya Savaşı olarak bilinen bu hesaplaşma sırasında pek çok kamu görevlisi de mafya ile ilişkilerinden dolayı öldürüldü. Savaştan Salvatore Riina önderliğindeki Carleonesi ailesi galip çıktı. Daha sonrasında dönemin, daha sonra mafya tarafından öldürülecek İtalyan komünist Partisi Lideri Pio la Tore öncülüğünde parlamenterler mafyaya karşı kamuoyu oluşturmayı başardı. 1986-87 arasında 'Büyük Soruşturma' olarak adlandırılan operasyonlarda yüzlerce mafya üyesi tutuklandı. Ancak mafyanın yanıtı beklendiği gibi sert ve acımasız oldu. Mayıs 1992'de Falcone, iki ay sonra da Paolo Borselina öldürüldü. Ocak 1993'de İtalyan jandarması Riina'yı yakalamayı başardı. Riina şu anda parmaklıkların arkasında. 'Büyük Soruşturma'yı bir başka ses getiren operasyon olan 'Temiz Eller' izledi. Savcı Di Pietro başkanlığında yürütülen soruşturmalarda özellikle mafya-siyaset ilişkileri su yüzüne çıktı ve mafyayla ilişkili pek çok siyasetçi tutuklandı.

Mafya'nın devlete savaşa açmasından sonra yargılanan mafya üyeleri

EN ÜNLÜ MAFYA BABALARI VE SONLARI

BİLİNMEYEN YÖNLERİYLE İTALYAN MAFYASI